امام صادق (ع)- به نقل از پدرانش (علیهم السلام ): پیامبر خدا فرمود: ((خود را مداوا کنید؛ چه ، خداوند، هیچ دردى فرو نفرستاده ، مگر این که به همراهش درمانى نیز نازل کرده است ، جز مرگ که آن را هیچ درمانى نیست )).
دارو و درمان ، از تقدیر است
امام صادق علیه السلام : پیامبرى از پیامبران بیمار شد. گفت : درمان نمى کنم تا همان کسى که بیمارم کرده است ، خود، درمانم کند. خداوند (عزوجل ) به او وحى فرستاد: ((شِفایت نمى دهم ، مگر درمان کنى ، که شِفا از من است )).
شِفا از خداوند است
امام صادق علیه السلام : در گذشته ، پزشک ((معالج )) نامیده مى شد. در آن روزگاران ، موسى بن عمران (ع) پرسید: پروردگارا! درد از کیست ؟
فرمود: ((از من )).
پرسید: ((پس درمان از کیست ؟)).
فرمود: ((از من )).
پرسید: پس مردم با معالج چه مى کنند؟
فرمود: ((او به این کار، دل آنان را خوش و خرسند مى سازد. پس از همین روى ، او را طبیب نام نهادند))
دعائم الاسلام :
امام صادق (ع) در مورد این که مردى را یک یهودى یا مسحى درمان کند، پرسیدند، فرمود: ((در این کار، اشکالى نیست . شِفا به دست خداوند متعال است )).
آداب طبابت و وظایف طبیب
احساس مسئولیت
امام صادق علیه السلام : مسیح (ع) مى گفت : ((آن که درمان کردن زخمِ زخمدیده اى را واگذارد، ناگزیر، شریک کسى است که زخم را بر بدن وى نشانده است ؛ چه آن که زخم رسانده ، تباهى مجروح را خواسته است و آن که درمان وى را واگذارده ، بهبود او را نخواسته است . پس اگر که بهبود وى را نخواسته ، ناگزیر، تباهى او را خواسته است )).
مسئول بودن پزشک در صورت به بار آوردن خسارت
امام صادق علیه السلام : هر کارگر (و صاحب حرفه اى ) که به وى براى این که کارى را درست کند، مزدى دهید، امّا اگر آن را خراب کند، ضامن است .
مسئول نبودن ماهر و امین
امام باقر (ع) یا امام صادق علیه السلام : قابله ، امین محسوب مى شوند.
جائز بودن درمان به شرط شناخت بیمارى ، با وجود احتمال مرگ
الکافى - به نقل از اسماعیل بن حسن که پیشه ى طبابت داشت -: به امام صادق (ع) گفتم : من مردى از عرب هستم و به طبابت ، آگاهى اى دارم . طبّ من طبّى عربى است و بر این کار خویش ، مزدى نمى گیرم .
فرمود: ((اشکالى ندارد)).
گفتم : ما دُمَل ها و غدّه ها را نیشتر مى زنیم و با آتش ، داغ مى نهیم .
فرمود: ((اشکالى ندارد)).
گفتم : ((و این زهرهاى اسمحیقون و غاریقون را به مردم مى خورانیم .
فرمود: ((اشکالى ندارد)).
گفتم : شاید شخص بمیرد.
فرمود: ((هر چند بمیرد)).
الکافى - به نقل از یونس بن یعقوب -: به امام صادق (ع) گفتم : کسى دارویى مى نوشد یا رگ مى زند، شاید که بدین کار، سود برد و شاید هم این کار، او را بکشد. (حکم چیست )؟
فرمود: ((بزند و بنوشد)).